سرمایه گذاری گردشگری

اهمیت سرمایه گذاری گردشگری در چیست ؟ فرصت های سرمایه گذاری در حوزه گردشگری در ایران کدامند ؟ چه مشوق هایی در زمینه سرمایه گذاری در گردشگری وجود دارد ؟ چه اقداماتی برای تسهیل سرمایه گذاری گردشگری می توان انجام داد ؟ چالش های موجود سرمایه گذاری در گردشگری ایران کدامند ؟ در این مقاله از وب سایت توسعه تجارت دلیران دنا (دناکو) این موضوع بررسی می شود.

سرمایه گذاری گردشگری

گردشگری (توریسم)

صنعت گردشگری (توریسم) از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده به طوری که برخی کشورها از آن به عنوان منبع اصلی درآمد کشور خود نام می‌برند. به دلیل واردات ارز به داخل کشور و اشتغال زایی زیاد و عدم نیاز به آموزش نیروی کار در مدت زمان طولانی، این صنعت گردشگری راندمان بالایی داشته که همین امر موجب شده تا کشورهای اروپایی بیشتر سرمایه و بودجه خود را به این صنعت اختصاص دهند.
بعد از انجام توافقات بین ایران و اتحادیه اروپا و برداشته شدن برخی تحریم ها، نظر بسیاری از گردشگران اروپایی به سوی ایران جلب شده به طوری که گردشگری به رشد 12 درصدی (در دو سال اخیر) رسیده و از طرفی دولت تمرکز خود را به روی این بخش بیشتر کرده و بودجه سازمان میراث فرهنگی را برای سال ۱۳۹۶، 12 درصد به مبلغی نزدیک به ۷۸۱ میلیارد و ۲۶۶ میلیون تومان افزایش داده است.

فرصت های سرمایه گذاری

ایران با وجود داشتن پتانسیل های بالای گردشگری نیاز به تامین زیر ساخت های مناسب در راستای افزایش جذب گردشگر را دارد. از جمله این زیر ساخت ها می توان به تامین امکانات مناسب برای توریسم درمانی، تامین هتل و ساخت مکان های تفریحی، تامین وسایل حمل و نقل با کیفیت، توسعه سیستم های ارتباطی و خدمات رزرواسیون (رزرواسیون آنلاین)، احیا و بازسازی مناطق گردشگری (مانند کاروانسراهای قدیمی) اشاره کرد.

1. توریسم درمانی

مسافرت درمانی به عنوان یک صنعت پرسود در زمینه توریسم به حساب می آید که معمولا عواملی نظیر: سهولت در رفت و آمد بین کشورها و قاره ها، هزینه پایین درمان در برخی کشورها، بهبود سطح تکنولوژی و پیدا کردن پزشکان کارآزموده در این زمینه تاثیر گذار هستند. از جمله قطب های این صنعت می توان به ترتیب از هندوستان، سنگاپور، تایلند، فیلیپین اشاره کرد. اما ایران با وجود داشتن پتانسیل های گردشگری بسیار بالا و وجود پزشکان مجرب با ورود خود به این صنعت می تواند به عنوان رقیب اصلی هندوستان که پیشتاز در این صنعت است قرار گرفته و گوی سبقت را از مدعیان بگیرد. از امتیازات ایران در این صنعت می توان فرهنگ غنی، شرایط محیطی و وجود پزشکان برتر در جهان و هزینه درمان پایین نسبت به سایر کشورها را نام برد.

1-1 طب سنتی

از جاذبه دیگری که اخیرا مورد توجه قرار گرفته می توان طب سنتی ایرانی را نام برد. به نقل از سیزیل الگود (مورخ پزشکی)، طب ایرانی اصول آن چیزی است که امروزه آن را طب یونانی می نامند. لازم به ذکر است که در راستای توسعه این طب دانشگاه های ایران اقدام به جذب دانشجو کرده و انتظار می رود با افزایش تعداد دانشجویان و فارق التحصیلان در این رشته نظاره گر توسعه روزافزون این طب و به خصوص رشد صنعت توریسیم درمانی در کشور باشیم.

1-2 وجود مکانهای طبیعی برای درمان:

1-2-1 آب درمانی: جاذبهٔ مهم دیگر در ایران است که جایگاه مهمی در توریسم درمانی دارد. حدود ۴۵ میلیون گردشگر در جهان از آب درمانی برای معالجه استفاده می کنند که ایران با دارا بودن بیش از ۱۰۰۰ چشمه آب معدنی شناخته شده توانایی بالایی در جذب توریسم در این زمینه را دارد.

1-2-2 لجن درمانی: با وجود شرایط مناسب مانند سواحل دریاچه ارومیه و یا دامنه‌های کوه تفتان و با افزایش امکانات در این نواحی می توان با ایجاد جاذبه های گردشگری و توریسم درمانی از این شرایط حداکثر استفاده را برد.

1-2-3 نمک درمانی: نمک درمانی، از جمله جاذبه هایی است که در چند سال اخیر مورد توجه عموم قرار گرفته و ایران با داشتن قله های نمکی نیز می تواند در این درمان جدید نیز پتانسیل های خود را افزایش داده که در جذب توریست تاثیر داشته باشد.

2. ساخت هتل و امکانات مناسب

به دلیل افزایش روز افزون گردشگران در ایران، نیاز به ساخت هتل و ایجاد اماکن استراحتگاهی نیز افزایش یافته است. به طوری که در طی چند ماه اخیر شرکت های اروپایی مانند Easy hotel بریتانیا و گروه هتل های آکور فرانسه برای ساخت هتل های زنجیره ای در ایران قرار داد امضا کرده و در صدد بهره برداری و اجرای پروژه های خود می باشند. به نقل از معاون رییس جمهور: در سند چشم انداز 20 ساله، تا پایان سال 1404 شمسی حدود 20 میلیون گردشگر با درآمد ارزی 25 تا 30 میلیارد دلار مورد هدف قرار گرفته اند که خود نشان دهنده رشد و فرصت مناسب برای سرمایه گذاری در این بخش است.

 

3. خدمات توسعه سیستم های ارتباطی و خدمات رزرواسیون (رزرواسیون آنلاین)

با ورود موج استارتاپ ها و راه اندازی تجارت های الکترونیک در ایران سیستم های ارتباطی و خدمات رزرواسیون با تحولات فراوانی روبه رو شده که در بخش رزرواسیون شرکت های استارتاپی با شناخت و انجام مطالعه بازار، فعالیت های خود را با جذب سرمایه گذاران شروع کرده و فرهنگ استفاده از این سیستم ها را در کشور پی ریزی کرده اند. با اتصال سیستم رزرواسیون ایران به سیستم رزرواسیون جهانی این خدمات در حال توسعه می باشند و هر روزه به تعداد کاربران آنها در ایران افزوده می شود که نیازمند ارائه خدمات گوناگون و منحصر به فرد نیز می باشند.

چرایی سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ایران

1. سهم مستقیم سفر و گردشگری بر تولید ناخالص داخلی
2. رشد سالانه 9/ 5 درصدی گردشگری به روی تولید ناخالص (درآمد 747هزار و 26 میلیارد ریالی تا سال 2025)
3. سهم گردشگری از مشاغل
4. افزایش 5.5 درصدی (بیشتر از استاندارد جهانی) در روند سرمایه گذاری تا 10 سال آینده

صنعت گردشگری در اقتصاد

صنعت گردشگری صنعتی پیچیده با روابط میان بخشی گسترده است . صنعتی که تنوع بسیاری در حوزه های فعالیت آن مشاهده می شود و با طیفی گسترده از فعالان ، بازیگرن و تصمیم گیران مواجه است .این تنوع در گروه های مختلف کسب و کار به تنوع و پیچیدگی خاصی درباره نیازها ، اهداف و فضای کسب و کار ایشان منجر می شود .

در صنعت گرشگری چون بسیاری از منابعی که به کار گرفته می شود ، در واقع فارغ از هزینه بدان وارد شده اند ( محیط های طبیعی ، سواحل ، جاذبه های فرهنگی … ) . از جمله سرمایه های این صنعت به شمار می روند و طرح این ادعا که هزینه سرانه سرمایه گذاری جهت اشتغال در گردشگری از بسیاری از فعالیت های دیگر کمتر است ، چندان دور از ذهن نخواهد بود .با این وجود این صنعت به شدت تحت تاثیر متغرهای برونزای غیر اقتصادی قرار دارد و از حوزه های سیاست ، مسائل اجتماعی و تحولات اقلیمی تاثیر می پذیرد.

تاریخچه سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران

سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نیز از اواخر سده نوزدهم آغاز گردیده است . سرمایه‌گذاری در صنعت نفت ایران و بهره برداری از شیلات شمال در جستجوی منابع طبیعی از اولین اقدامات در این زمینه بوده است .
از سال ۱۸۸۱ تا ۱۹۹۲ میلادی (۱۲۵۸ تا ۱۳۳۱ هـ ش ) تعداد ۲۷ امتیاز و قرارداد از جانب دولت ایران با اتباع روس یا دولت روسیه منعقد شد . موضوع این قراردادها بسیار متنوع بود . بهره برداری از خطوط تلگراف ، ماهیگیری در دریای خزر ، تاسیس بانک استقراضی روسیه در ایران ، انحصار حمل و نقل و بیمه ، استقراض ایران از روسیه ، انتقال نفت انزلی به رشت و احداث راه‌ آهن جلفا ـ تبریز را شامل می‌شد .

اهداف سرمایه گذاری خارجی

سرمایه خارجی همواره به دنبال جایی است که سود بیشتری به بار آید . سرمایه گذار خارجی در پی حضور در بازاری مناسب است که موفقیتش را تضمیم کند یا اینکه می کوشد در جایی سرمایه گذاری کند که در آن هزینه های تولید به گونه چشمگیر پایین باشد . در واقع ، جلوه اصلی فرایند جهانی شدن اقتصاد در تحرک آزاد سرمایه در سطح جهان است . در سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، سرمایه گذار به علت مشارکت در فرایند تصمیم گیری بنگاه ، به دنبال منافعی است که امکان دستیابی به آن ها در سرمایه گذاری پرتفوی خارجی وجود ندارد .

سرمایه گذاری خارجی از ذیذگاه صندوق بین المللی پول

از نظر صندوق بین المللی پول ، هدف سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، برقراری منافع پایدار در کشوری غیر از کشور سرمایه گذار است. به گونه ای که سرمایه گذار خارجی در مدیریت بنگاه میزبان نقش کارساز داشته باشد . سرمایه گذار مستقیم خارجی را می توان در پرتو این ویژگی که برای دستیابی به منافع پایدار و قدرت لازم در مدیریت بنگاه صورت می گیرد.

از سرمایه گذاری غیر مستقیم بازشناخت که تکنولوژی ، تجربه و مهارت های مربوط به مدیریت و بازاریابی و حضور در بازارهای جهانی را نیز می تواند به همراه داشته باشد . در سرمایه گذاری مستقیم ، کشور یا شرکت سرمایه گذار ، مسئولیت کارهای مالی بنگاه تولیدی یا بازرگانی در کشور سرمایه پذیر را دارد و مدیریت بنگاه نیز از وظایف شرکت سرمایه گذار شمرده می شود.

اتکا به سرمایه گذاری داخلی در کوتاه مدت

بر مبنای مطالعات انجام شده، توجه ویژه به بخش خصوصی داخلی در کنار جلب سرمایه های خارجی از اهمیت بسیاری برخوردار است. مطالعه صنعت گردشگری ترکیه نشان می دهد حدود 70 درصد از سرمایه گذاری بخش گردشگری این کشور توسط بخش خصوصی داخلی انجام شده و سرمایه گذاران خارجی تنها 15 درصد از سرمایه لازم این بخش را تامین کرده و مابقی آن از سوی دولت تامین شده است. این تخصیص ها، حمایت از سرمایه گذار و تولیدکننده داخلی را موجب می شود. در ایران نیز با توجه به تصویر ارائه شده از کشور در رسانه های خارجی طی سه دهه گذشته، انتظار هجوم سرمایه گذاران خارجی به صنعت گردشگری ایران در کوتاه مدت، تصوری منطقی به نظر نمی رسد و لازم است اتکای سرمایه گذاری در این بخش حداقل در کوتاه مدت بر سرمایه گذاران داخلی باشد. این گزارش بر اینکه موفقیت در جذب سرمایه برای حوزه زیرساخت های گردشگری از عهده یک سازمان مشخص خارج است نیز تاکید کرده است.

لزوم جذب سرمایه گذاری خارجی

طبق گزارش کمیسیون گردشگری اتاق ایران، ورود سرمایه های خارجی به همراه تجربیات مدیریتی آنها می تواند علاوه بر ارتقای بهره وری، در آموزش و انتقال دانش نیز موثر باشد. ارتقای اندکی در بهره وری کشور مانند ایران که از مشکل عدم بهره وری کافی رنج می برد، می تواند منجر به انباشت سرمایه های قابل توجهی شود. شاخص های کلان اقتصادی که توسط موسسات اعتبارسنجی بین المللی در مورد تمام کشورها مشخص و اعلام می شود، متاسفانه رتبه های متغیرهای کلان اقتصاد ایران را در ردیف هایی نشان می دهد که مشوق سرمایه گذاران خارجی پیرامون سرمایه گذاری در ایران نیست. با وجود اجرایی شدن برجام نیز بسیاری از بانک های معتبر خارجی از بیم جریمه شدن توسط آمریکا، ارتباط پولی و بانکی خود را با ایران آغاز نکرده اند که همین امر به خودی خود، موجب بروز مسائل اقتصادی، سیاسی و مالی بسیاری می شود و علامتی منفی به سرمایه گذاران داخلی و خارجی می دهد. طبق این گزارش، ورود سرمایه گذاران خارجی منافعی را به همراه دارد که برخی از این منافع را در سرمایه گذار داخلی کمتر می توان یافت. با ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور و در نتیجه افزایش رقابت در تولید، کیفیت محصولات بالا رفته، زنجیره تولید ارتقا یافته، ورود فناوری روز دنیا به کشور تسهیل شده و تولید محصولات با کیفیت از سوی تولیدکنندگان داخلی برای رقابت با محصولات خارجی و جلوگیری از خروج از بازار صورت می گیرد. گرچه ممکن است تبعاتی نظیر خطر فرار سرمایه ها و افت ناگهانی اقتصاد در شرایط بحرانی را نیز در پی داشته باشد.

از سوی دیگر، ورود هر سرمایه گذار خارجی به کشور چه به صورت مشارکت با شرکت های ایرانی و چه به صورت مستقل به نفع ایران است؛ زیرا آنها برای تولید محصولات خود از نیروی بومی کشور استفاده می کنند که خود سبب اشتغال زایی، انتقال فناوری و دانش روز مدیریت به کشور خواهد شد و از طرفی مصرف کننده های ایرانی می توانند با قیمت ارزان تر اجناس باکیفیت تری را خریداری کنند. براساس این گزارش همه موارد گفته شده نشان می دهد جذب درصد بیشتری از سرمایه گذاری های خارجی نشان از بهبود اعتبار اقتصادی ایران و در نتیجه ارتقای جایگاه و منزلت ایران در اقتصاد و تجارت جهانی دارد. محققان در گزارش مذکور، با اشاره به اینکه گردشگری تنها صنعت جهان است که در آن، «کالا» یا «خدمت» در محل تولید، مصرف می شود، اظهار کرده اند: «به همین خاطر، مردم محلی از مزیت دستیابی به منافع مرتبط با این صنعت برخوردارند و همچنین در معرض خطر خروج یا متحمل شدن اثرات منفی حاصله از آن نیز قرار دارند. گردشگری مسوول، برنامه ریزی شده و نظام مند می تواند مکانیزمی مناسب در انتقال منابع از غنی به فقیر و حتی در مقیاس های بزرگ باشد.»

رونق اقتصادی اقامتگاه Nkwichi موزامبیک در این گزارش، نمونه موفقی برای این سرمایه گذاری عنوان شده است. با ورود سرمایه گذاران به صنعت گردشگری و استفاده بهینه از پتانسیل های گردشگری منطقه، در 75 پروژه گردشگری سرمایه گذاری شد و در نتیجه آن، هزار فرصت شغلی برای مردم محلی به وجود آمد و تغذیه و آموزش 350 خانواده کشاورز تامین شد. به این ترتیب، سرمایه گذاری خارجی را می توان نیروی محرک اقتصاد و پویایی جامعه محلی و همچنین اهرمی برای کاهش فقر دانست. سازمان های جهانی نیز در حوزه سرمایه گذاری، عملکرد خوبی داشته اند. اقدامات اجرایی موسسه مالی بین المللی در حوزه گردشگری به عنوان عضوی از بانک جهانی در کشورهای در حال توسعه پیرامون سرمایه گذاری مستقیم خارجی نمونه موفق حضور این سازمان ها است. مشارکت فعال و حضور پررنگ این موسسه در کشورهای در حال توسعه، نویدبخش تغییری شگرف در اقتصاد این جوامع خواهد بود.

 

مشوق های سرمایه گذاری در گردشگری

این گزارش همچنین در بخشی دیگر، مهم ترین مشوق های سرمایه گذاری در ایران را برشمرده است. بر این اساس، یکی از مهم ترین مشوق های سرمایه گذاری در صنعت گردشگری ایران معافیت مالیاتی است. براساس تبصره 3 ماده 132 قانون مالیات های مستقیم، تمامی تاسیسات گردشگری دارای پروانه بهره برداری هر سال از پرداخت 50 درصد از مالیات مشمول معاف هستند. همچنین هتل هایی که هم اکنون ساخته می شوند، از 5تا 13 سال معافیت دائم خواهند داشت که این سقف زمانی بسته به مناطقی است که این هتل ها در آنجا ساخته می شوند. به علاوه براساس مصوبه دولت، به منظور فراهم کردن زمینه جلب سرمایه گذاری داخلی و خارجی با رعایت قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی به تصویب بیش از 1166 منطقه نمونه گردشگری در مناطق مستعد کشور و قطب های گردشگری اقدام شده است.

مناطق مزبور برحسب ظرفیت پذیرش گردشگر در چهار سطح بین المللی، ملی، استان و محلی برای ارائه خدمت به گردشگران داخلی و خارجی ایجاد می شود. هر منطقه دارای مراکز خدماتی، رفاهی، فرهنگی و گردشگری از جمله واحدهای اقامتی، پذیرایی، خرید، تولید و عرضه صنایع دستی، فرهنگی، هنری، تفریحی، ورزشی، پارک ها و سایر خدمات گردشگری خواهد بود. در این راستا کلیه وزارتخانه ها، سازمان ها و موسسات و شرکت های دولتی مکلفند پس از تاسیس منطقه نمونه، خدمات خود را تا ورودی منطقه با شرایط و نرخ های مصوب در شهرها و روستاهای همجوار منطقه به سرمایه گذاران و بهره برداران ارائه کنند.

اخیرا نیز فرصت های سرمایه گذاری در بخش گردشگری در پیرامون محورهایی در قالب بسته فرصت ها به زبان های فارسی و انگلیسی تهیه و آماده ارائه به سرمایه گذاران است؛ مناطق نمونه گردشگری؛ تاسیسات اقامتی همچون هتل، متل و کمپینگ؛ سایت های طبیعت گردی و روستاهای هدف گردشگری؛ شهرک ها و بازارچه های صنایع دستی؛ اماکن تاریخی قابل احیای پایگاه های میراث فرهنگی؛ مجتمع های آب درمانی؛ بسته های سرمایه گذاری نوار ساحلی؛ بسته های سرمایه گذاری خدمات گردشگری؛ بسته های سرمایه گذاری در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی از جمله این محورها هستند. از سوی دیگر این گزارش، تاکید کرده است: «طبق قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری، هیات سرمایه گذاری خارجی در ایران به طور کامل پوشش داده خواهد شد. گسترش حوزه فعالیت سرمایه گذاران خارجی از جمله امکان پذیرشدن سرمایه گذاری در زیرساخت ها، به رسمیت شناختن روش های جدید سرمایه گذاری خارجی همچون تامین مالی پروژه ای، بازخرید و انواع روش های ساخت بهره برداری و واگذاری، کوتاه ترشدن فرآیند درخواست پذیرش و تصویب سرمایه گذاری خارجی در هیات سرمایه گذاری خارجی از جمله مزیت های قانون جدید تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی است.

22 پیشنهاد برای تسهیل سرمایه گذاری گردشگری

این گزارش در نهایت برای تسهیل سرمایه گذاری داخلی و خارجی گردشگری و هرچه بهتر شدن شرایط سرمایه گذاری در این بخش پیشنهادهایی را ارائه کرده است. همکاری ایران با موسسه مالی بین المللی در جهت سرمایه گذاری گردشگری؛ معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاران؛ توجه به زیرساخت های قانونی، تشویق و تقویت سرمایه گذاری بخش خصوصی؛ تشکیل واحد برنامه ریزی کلان سیاست ها با حوزه اختیارات خاص و عدم تاثیرپذیری از تغییر دولت ها؛ فراهم کردن شرایط اجتماعی مناسب و بهبود روابط سیاسی با سایر کشورها؛ تاسیس سازمان سرمایه گذاری داخلی در جهت حمایت از منابع سرمایه گذاری داخلی و با هدف حذف بوروکراسی اداری و سهولت سرمایه گذاری داخلی بخشی از این پیشنهادها است.

همچنین پژوهشگران در این گزارش، فعال تر شدن دفتر سرمایه گذاری خارجی گردشگری درخصوص تسریع در ورود سرمایه گذاری خارجی؛ توانمندسازی بخش خصوصی و حمایت از آن در وضع قوانین سرمایه گذاری؛ ثبات اقتصادی و سیاسی؛ ارجحیت دیدگاه اقتصادی به سرمایه گذاری گردشگری به جای دیدگاه امنیتی؛ برقراری امنیت اقتصادی و قضایی در کشور؛ مبارزه جدی با فساد اداری و مالی؛ اجرای سیاست های آزادسازی و خصوصی سازی به صورت برنامه ریزی شده، کاملا تدریجی و هدفمند؛ کوچک سازی بخش گردشگری دولت از طریق واسپاری مسوولیت های سرمایه گذاری به بخش خصوصی؛ اعمال سیاست های شفاف اقتصادی، اصلاح ساختار اقتصاد و تعهد به اقتصاد بازار را از دیگر پیشنهادها برای تسهیل این روند برشمرده اند.

آنها همچنین در این راستا، ایجاد سیاست های هماهنگ پولی و مالی، کنترل کسری بودجه و تورم و استقرار یک رژیم باثبات ارزی را به عنوان شاخص های سلامت اقتصاد کشور؛ ایجاد زیرساخت های فیزیکی مناسب نظیر سیستم ارتباطی، راه، بندر و فرودگاه به خصوص در مناطق آزاد؛ برقراری روابط دیپلماتیک قوی در عرصه جهانی، عضویت در مجامع بین المللی، انعقاد پیمان های چندجانبه سرمایه گذاری، پرهیز از تنش در مناسبات بین المللی به منظور جلب اعتماد سرمایه گذاران خارجی؛ ارتقای سیاست گشودگی سیاسی-اقتصادی با کشورهای بازار هدف گردشگری از طریق تسهیل و لغو روادید؛ مشخص شدن جایگاه مالکیت خصوصی و محترم شمردن آن؛ برقراری وضعیت مناسبی که در آن شرکت های داخلی بتوانند به صورت مستقیم وارد مذاکره با سرمایه گذاران خارجی شوند؛ معرفی بسته های سرمایه گذاری گردشگری به هیات های تجاری از طریق اتاق های بازرگانی کشور و فراهم نمودن شرایط لازم جهت پیوستن کشور به سازمان تجارت جهانی را پیشنهاد داده اند.

چالش های موجود سرمایه گذاری در گردشگری ایران

-ضعف مدیریت نخستین چالش سرمایه گذاران گردشگری

به گفته یک کارشناس حوزه سرمایه گذاری و گرشگری، نخستین چالشی که سرمایه گذاران در این حوزه با آن مواجه می شوند، ضعف مدیریت در حوزه گردشگری بوده و با توجه به اینکه ظرفیت های بالایی اقتصادی در این حوزه وجود دارد، اما بازهم سطوح مدیران، کارشناسان و مشاوران در حد انتظار شکل نگرفته است. این ضعف در مدیریت را می توان مبنی بر عدم شناخت کافی از گردشگری توسط مدیران تصمیم گیرنده در این صنعت دانسته و باید عنوان کرد که این عدم شناخت سبب شده تا سرمایه گذاری در گردشگری ایران نیز با مشکل مواجه شده و اقتصاد این صنعت به خوبی شکوفا نشود.

-بوروکراسی اداری مشکل سرمایه گذاری در گردشگری

یکی دیگر از مشکلاتی که سرمایه گذاران در حوزه گردشگری با آن دست و پنچه نرم می کنند، وجود کاغذ بازی های فراوان اداری و مراحل طولانی اخذ مجوز های لازم در این حوزه است. این موضوع تا حد زیادی سرمایه گذاران را از ورود به این حوزه دلسرد کرده و سبب می شود تا آنها انرژی برای ادامه فعالیت خود نداشته باشند. بطور مثال اخذ یک مجوز فعالیت شرکت خدمات مسافرتی پس از طی کردن چندین مرحله خسته کننده ثبت نام وارد مراحل طولانی و زمان بر انتظار برای بررسی و تایید شده و سرمایه گذار باید روزهای زیادی را در انتظار به پایان رسیدن این مراحل پشت سر بگذارد.

-چند مسئولی بودن دستگاه های متولی

گاهی در یک حوزه خاص گردشگری چندین دستگاه اعلام کرده که دارای مسئولیت بوده و سرمایه گذاران برای هماهنگی ها و یا اخذ مجوز در چند راهی ادارات مانده و در صورت هماهنگی با یک سازمان و نهاد، با سد دیگر متولیان مواجه شده و مشکلات فراوانی را مشاهده می کنند.

-عدم حمایت کافی از سرمایه گذاران حوزه گردشگری

از سرمایه گذاری و افراد سرمایه گذار در این حوزه توسط دولت و نهاد های مربوطه به خوبی حمایت نشده و گاهی نیز مشاهده شده که حتی مشکل تراشی های نیز برای این افراد صورت می گیرد. این موضوع سبب شده تا برخی سرمایه گذاران در این حوزه در فکر خروج از این صنعت شده و یا در صورت تمایل به ورود به آن از این کار خود داری کنند.

-کپی برداری های و فعالیت های غیر مجاز در صنعت گردشگری

امروزه متاسفانه به دلیل نبود نظارت کافی در حوزه گردشگری افراد بسیاری وارد این حوزه شده و بدون داشتن مجوز های لازم و نیز تخصص مورد نیاز اقدام به ارائه خدمات به گردشگران می کنند. این موضوع سبب شده تا افرادی که با زحمت فراوان و سابقه چندین و چند ساله و اخذ مجوز های لازم، نتوانند به خوبی در این حوزه فعالیت کرده و مجبور به کنار گیری شوند.

همچنین وجود اینگونه افراد باعث بدبینی گردشگران شده و سبب می شود تا کشور حتی در این حوزه متحمل ضرر و زیان بسیاری شود.

دسته بندی سرمایه گذاران حوزه گردشگری

در این گزارش سرمایه گذاران گردشگری را به سه دسته تقسیم کرده اند؛ سرمایه گذاران راهبردی، سرمایه گذاران ساخت و ساز و سرمایه گذاران مالی.

-سرمایه گذاران راهبردی در حوزه گردشگری

براین اساس سرمایه گذاران راهبردی، افراد یا بنگاه هایی هستند که به منظور دستیابی به حقوقی مشخص در پروژه های توسعه گردشگری سرمایه گذاری کرده و مدیریت و مسوولیت شرکت را عهده دار می شوند؛ مانند کسب و کارهای گردشگری و توسعه دهندگان املاک و مستغلات که در برنامه ریزی، مالی یا دارندگان برند متخصص هستند.

-سرمایه گذاران ساخت و ساز حوزه گردشگری

سرمایه گذاران ساخت و ساز نیز افراد یا بنگاه هایی هستند که به منظور اتخاذ مسوولیت ساخت وساز در پروژه های صنعت گردشگری سرمایه گذاری می کنند.

-سرمایه گذاران مالی حوزه گردشگری

سرمایه گذاران مالی هم با هدف دریافت سود سهام در پروژه های توسعه گردشگری سرمایه گذاری می کنند. مانند بانک ها، شرکت های بیمه، شرکت های خصوصی مدیریت دارایی ها، صندوق سرمایه گذاری در املاک و مستغلات و صندوق سهام خصوصی.

-اتکا به سرمایه گذاری داخلی در کوتاه مدت

مطالعه صنعت توریسم ترکیه نشان می دهد حدود 70 درصد از سرمایه گذاری بخش توریسم این کشور توسط بخش خصوصی داخلی انجام شده و سرمایه گذاران خارجی تنها 15 درصد از سرمایه لازم این بخش را تامین کرده و مابقی آن از سوی دولت تامین شده است. این تخصیص ها، حمایت از سرمایه گذار و تولیدکننده داخلی را موجب می شود.

در ایران نیز با توجه به تصویر ارائه شده از کشور در رسانه های خارجی طی سه دهه گذشته، انتظار هجوم سرمایه گذاران خارجی به صنعت گردشگری ایران در کوتاه مدت، تصوری منطقی به نظر نمی رسد و لازم است اتکای سرمایه گذاری در این بخش حداقل در کوتاه مدت بر سرمایه گذاران داخلی باشد. این گزارش بر اینکه موفقیت در جذب سرمایه برای حوزه زیرساخت های گردشگری از عهده یک سازمان مشخص خارج است نیز تاکید کرده است.

 

منبع:

وب سایت اخبار رسمی

گروه پژوهشی اندیشمند

وب سایت دنیای سفر

وب سایت اقامت24

وب سایت راهکار صنعت

وب سایت دناکو